Wydarzenia :: Wspólne Granice: „Borders our way”, reż. Jan Gogola

Wspólne Granice: „Borders our way”, reż. Jan Gogola

dokumentART 2013: 17.10.2013, Czwartek, 12:00
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3 (Gdzie to jest?)
Blok tematyczny: WSPÓLNE GRANICE

Festiwal dokumentART, realizowany w Szczecinie – dwadzieścia minut jazdy autem do polsko-niemieckiej granicy – podejmuje wielowątkowy temat transgraniczności. Punkt programu Wspólne Granice podkreśla swą nazwą tendencję do integrowania społeczeństw wspólnej Europy. Prezentowane tu filmy nie zawsze jednoznacznie potwierdzają tezę o zanikaniu granic na Starym Kontynencie, szczególnie podziałów ekonomicznych i lęku przed „obcym”. Te i inne wątki związane z pojęciem transgraniczności są tematem towarzyszących prezentacjom filmowym paneli dyskusyjnych z udziałem ekspertów zajmujących się polityką, socjologią, historią i kulturą.

W tym roku Wspólne Granice prezentują film Jana Gogoli „Hranice po našimu”. Został on zrealizowany na Śląsku Cieszyńskim, gdzie zbiegają się granice Polski, Czech i Słowacji, a mieszkańcy zapytani o narodowość, często odpowiadają: śląska. Jeżeli trudno coś wyrazić w języku oficjalnym, może okazać się, że bardziej przyjazna jest mowa „po naszemu”. Starsi ludzie często pamiętają pieśni nie tylko czeskie czy polskie, ale także niemieckie i węgierskie. W rejonie Śląska Cieszyńskiego krzyżowały się przecież wpływy niemieckie, polskie, czeskie, węgierskie i austriackie. Obecnie nie ma tu już niegdyś pilnie strzeżonych przez celników granic, „zielona” granica raczej zachęca do medytacji na połoninie niż do przemytu. Ale czy to znaczy, że granice nie istnieją?

dokumentART zaprasza do dyskusji, nie tylko o granicach historycznych i państwowych, ale też o nieoficjalnych, trudnych do uchwycenia podziałach i przenikaniach kulturowych.

Filmy

Borders Our Way / Hranice po našimu, 57'
W szeregu epizodów, jakie Jan Gogola pokazuje i pewnie też prowokuje, w rozmowach, jakie prowadzi z ich bohaterami, granice „po naszemu” jawią się jako coś nieuchwytnego i – nie do końca poważnie mówiąc – transcendentnie i transcendentalnie niepewnego. Most między czeskim Těšínem a polskim Cieszynem może tak samo dzielić, jak łączyć. Bohaterowie epizodów filmu żyją na Śląsku, u zbiegu granic Polski, Czech i Słowacji. Mówią w różnych językach, a jednym z nich, być może najważniejszym, jest mówienie „po naszemu”. Urodzony w 1920 roku kucharz i pieśniarz śpiewa po czesku, polsku, łacinie, włosku, niemiecku, węgiersku... Słuchając go, trudno nie pomyśleć o Austro-Węgrzech, państwie nieistniejącym już w roku jego urodzenia.

czytaj więcej
Autorzy:
- Jan Gogola